W dniach 14-15 września br. Nur-sułtan, stolica Kazachstanu będzie gospodarzem jednego z najważniejszych międzynarodowych wydarzeń roku – VII Kongresu Religii Świata i Religii Tradycyjnych, w którym spodziewany jest 130 udział delegacji z 60 krajów świata, w tym głowy kościoła katolickiego i państwa watykańskiego – papieża Franciszka. Zapowiada się więc wyjątkowe spotkanie, gromadzące najważniejszych duchownych świata, byłych szefów państw, przedstawicieli organizacji międzynarodowych i publicznych oraz światowych mediów.
Będzie to wydarzenie o znaczeniu globalnym, ale także pokazujące Kazachstan jako państwo oddane ideom tolerancji, otwartości, wzajemnego szacunku i zaufania między przedstawicielami władz i stowarzyszeń religijnych kraju. Zaświadczy o wysokim zaufaniu ze strony przywódców wyznań międzynarodowych i uznaniu Kazachstanu za miejsce koegzystencji wielu światowych religii. W dużym stopniu przyczynił się do tego lider “Unii Chrześcijan Ewangelicznego Kazachstanu” Jurij Szumajew, który 28-30 czerwca br. w Waszyngtonie (USA) na 2. Szczycie Wolności Religijnej przekonywująco mówił o otwartość na dialog i zaufaniu struktur państwowych do środowiska wierzącego, co znajduje odzwierciedlenie w szerokich możliwościach zaspokajania potrzeb duchowych dla wyznawców wszystkich wyznań i religii.
Jako przykład wskazał pozytywne doświadczenia Związku Chrześcijan Wyznania Ewangelickiego Kazachstanu we wspólnych działaniach charytatywnych z władzami na rzecz pomocy społecznie wrażliwym grupom ludności. Od 2021 roku organizacja w kierunku humanitarnym przeznaczyła fundusze w wysokości ponad 10 milionów tenge.
Na pytania zadane przez Amerykańską Komisję ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej (USCIRF) Jurij Szumajew odpowiedział z pełnym przekonaniem, że nie ma faktów prześladowań protestantów w Kazachstanie, a środki podejmowane przez kazachstańskie organy ścigania w celu zapewnienia bezpieczeństwa publicznego dotyczą wszystkich obywateli, niezależnie od religii, narodowości i płci. Po wysłuchaniu wyjaśnień przedstawiciele USCIRF poparli inicjatywy Unii w budowaniu dialogu między państwem a wspólnotą religijną. To otwarte stawianie problemów przyczynilo się do kształtowania obiektywnej opinii międzynarodowego środowiska praw człowieka na temat pozytywnej sytuacji międzywyznaniowej w Republice Kazachstanu i do zachowania harmonii międzyetnicznej w środowisku religijnym.
Nie jest to jednak prosta sytuacja – obecnie w Kazachstanie mieszkają przedstawiciele 130 grup etnicznych i 18 wyznań religijnych, wśród nich – muzułmanie, prawosławni, katolicy, protestanci, żydzi, buddyści. W całym kraju znajduje się wiele meczetów i świątyń, które są masowo odwiedzane przez wierzących. Wolności religijne w Kazachstanie gwarantuje art. 14 konstytucji kraju, który zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze względów religijnych, a art. 19 gwarantuje, że każdy “ma prawo do określenia i wskazania lub nie wskazania swojej przynależności narodowej, partyjnej i religijnej”.
Nawiasem mówiąc, według badań Gallupa, poziom religijności ludności Kazachstanu jest najniższy w regionie Azji Środkowej – 43%. [1] Dotychczas ze strony niektórych przedstawicieli społeczności międzynarodowych i praw człowieka (Departament Stanu, ODIHR[2], itp.) podnoszono wątpliwości co do stanu swobód religijnych w republice. Jednak według najnowszych raportów sssssssUSCIRF[3] w Kazachstanie obserwuje się znaczny postęp w ustanawianiu wolności wyznania. Ten sam dokument zauważa, że w regionie Europy Wschodniej i Azji Środkowej, według tych wskaźników, Kazachstan znajduje się na 4 miejscu wśród 14 państw (Rosja – 13, Uzbekistan – 12, Kirgistan – 11).
Opr. Andrzej Kazimierski
[1] Amerykański Instytut Opinii Publicznej.
[2] Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka.
[3] Amerykańska Komisja ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej.
