Przez wiele lat domy i zabudowania szczególnie na terenach wiejskich były pokryte azbestem. Jednak wykryte z czasem jego rakotwórcze właściwości stały się przyczyną jego stopniowego usuwania. Obecnie trwa ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Celem programu przewidzianego na lata 2019 – 2023 jest wzrost ilości unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest.
Realnym problemem są nowotwory płuc powodowane włóknami azbestu. Jest to związane z ich stężeniem w powietrzu. Wynika to z ilości i stanu zabudowanych i stosowanych wyrobów zawierających azbest oraz zanieczyszczeniem środowiska. Sama obecność azbestu nie jest zagrożeniem dla zdrowia, jednak staje się on niebezpieczny w momencie uszkodzenia lub korozji wyrobów go zawierających. Skutki oddziaływania azbestu na organizm człowieka nie są natychmiastowe. Mogą ujawnić się nawet po kilkudziesięciu latach.
Końcowymi beneficjentami programu są gminy, które w niektórych przypadkach mogą otrzymać nawet 100% dofinansowania. To one w przetargach wybierają firmy, które zajmują się demontażem azbestu. Bazowym aktem prawnym jest Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032. Jego głównym celem jest usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest, minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu oraz likwidacja szkodliwego oddziaływania na środowisko. Jednak do zadań związanych z oczyszczaniem kraju z azbestu zalicza on również m.in. przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami, ochrony powierzchni ziemi, rozwoju sieci laboratoriów służących ochronie środowiska, edukację ekologiczną czy opracowywanie i wdrażanie nowych technik i technologii w zakresie ochrony środowiska. Tego typu programy ma prawo opracować na swoje potrzeby każda jednostka samorządu terytorialnego. Warto wiedzieć, że Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej realizującym taki program. Korzyści z usunięcia tego typu wyrobów można widzieć na płaszczyźnie społecznej, ekonomicznej i ekologicznej. Zmniejsza się emisja włókien azbestu co wpłynie na poprawę naszego zdrowia, a także poprawi się wygląd zewnętrzny budynków i ich stan techniczny. To te najbardziej podstawowe przesłanki przemawiające za likwidacją azbestu. Jeśli tylko możemy wpłynąć na zmniejszenie jego ilości w naszym otoczeniu po szczegółowe informacje należy udać się do urzędu gminy.
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Fundacja Instytut Mediów.
